Theo điều 188 Luật Đất đai năm 2013, người sử dụng đất chỉ được chuyển nhượng khi đủ các điều kiện sau đây: Có giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này; đất không có tranh chấp; quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án; trong thời hạn sử dụng đất.
Các giao dịch đối với quyền sử dụng đất mà chưa được cấp giấy chứng nhận là chưa thỏa mãn các điều kiện của pháp luật nên trường hợp có tranh chấp, giao dịch chuyển nhượng có thể bị tòa án tuyên vô hiệu, gây thiệt hại quyền và lợi ích hợp pháp của một hoặc các bên.
Do vậy, đối với người mua, để đảm bảo an toàn nên lựa chọn nhà đất đã được cấp Giấy chứng nhận. Người mua cũng cần tìm hiểu thông tin quy hoạch để xác định diện tích nhà đất dự định mua có nằm trong quy hoạch hay không. Đồng thời, người mua cũng cần tìm hiểu thông tin nhà đất có tranh chấp hay không. Các thông tin này người mua có thể tìm hiểu thông qua cán bộ tư pháp, cán bộ địa chính của UBND xã, phường, thị trấn.
Theo quy định của Bộ luật Dân sự, Luật Công chứng thì đối với hợp đồng chuyển nhượng nhà đất, pháp luật bắt buộc các bên phải lập hợp đồng bằng văn bản, có công chứng bởi cơ quan có thẩm quyền.
Về thủ tục chuyển nhượng, các bên phải liên hệ với một trong các phòng công chứng/văn phòng công chứng trên địa bàn tỉnh nơi có đất để công chứng hợp đồng chuyển nhượng.
Sau khi hợp đồng đã được công chứng, một trong các bên phải kê khai, đăng ký biến động quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất. Hồ sơ đăng ký biến động gồm: Tờ khai đăng ký biến động, tờ khai nộp thuế thu nhập cá nhân (nếu thuộc diện phải nộp), tờ khai nộp lệ phí trước bạ, bản vẽ mô tả vị trí nhà đất chuyển nhượng từ nhà đất ra đến trục đường chính;
Hai bản chính hợp đồng công chứng và bản sao có công chứng hoặc chứng thực các giấy tờ sau: CMND (hoặc thẻ căn cước, hộ chiếu), hộ khẩu, Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn của bên mua, bên bán, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất; Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (đối với trường hợp đã ly hôn nhưng hiện tại chưa kết hôn với ai, vợ hoặc chồng đã chết nhưng chưa kết hôn với ai, người độc thân). Mỗi bản sao nói trên cần chuẩn bị 02 bản. Để giảm thời gian đi lại, đương sự có thể công chứng bản sao đồng thời khi ký hợp đồng công chứng.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Giám đốc Công ty Luật Bảo An
